Wat is het verschil tussen een testament en een levenstestament
In een testament leg je vast wat er met je bezittingen en geld moet gebeuren NA je dood.
In een levenstestament leg je vast wat er moet gebeuren in de laatste fase van je leven, dus nog TIJDENS je leven. Je legt dat vast voor het geval dat je dan zelf niet meer kunt beslissen – bij dementie bijvoorbeeld of een delier na een operatie/val.
Steffie is een internetsite waar in eenvoudige bewoordingen complexe zaken worden besproken. Zij zegt over het verschil tussen een testament en een levenstestament het volgende: https://notaris.steffie.nl/nl/modules/module_03/
Wat staat er in een levenstestament
- Medisch
Meestal denken we bij een levenstestament aan de medische kant van de laatste fase van je leven. Vragen kunnen zijn: wil je euthanasie, gereanimeerd worden. Dergelijke wensen bespreek je met je huisarts, die regelmatig met je zal doornemen of je nog steeds achter je keuzes en wensen staat. Het is daarnaast handig als er een vertrouwenspersoon op de hoogte is van je wensen op dit vlak en je hem/haar ook een MEDISCHE volmacht hebt gegeven om hierover te beslissen. - Financieel
Het leven gaat niet alleen maar om medische zaken. Minstens zo belangrijk zijn de financiën. Wie mag voor jou financiële beslissingen nemen, grote uitgaven of je belastingaangifte doen, schenkingen en giften doen, of je auto of huis verkopen als je zelf daartoe niet meer in staat bent, omdat je wilsonbekwaam bent geworden.
Je kunt iemand die je vertrouwt een volmacht geven om dergelijke financiële beslissingen te nemen.
Dat heet een FINANCIELE volmacht. Denk niet dat een partner dat wel zal doen, want je partner heeft niet automatisch het recht om namens jou te handelen. Ook niet als je gehuwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt. - Overige wensen
Tot slot kun je je overige wensen voor de laatste fase van je leven vastleggen, bijvoorbeeld wie er voor de hond of kat moet zorgen als je het niet meer kan.
Wie geef je volmacht
Natuurlijk is het van groot belang dat je de persoon die je volmacht geeft volledig kunt vertrouwen. Meestal zul je je partner volmacht geven. Maar het is van belang dat je daarnaast een persoon aanwijst die een generatie jonger is, want de toekomst is onzeker en op deze wijze heb je tenminste continuïteit verzekerd. Daarnaast is het handig om een toezichthouder aan te wijzen, of te bepalen dat de gevolmachtigde in bepaalde gevallen moet overleggen met andere belanghebbenden. Zo voorkom je dat er geld wordt uitgegeven aan zaken waar je niet achterstaat.
Hoe leg je het vast?
Natuurlijk kun je zelf je wensen voor je laatste levensfase vastleggen, maar….. zo’n document wordt niet altijd erkend door officiële instanties. Vooral banken willen meer zekerheid om fraude te voorkomen. Daarom is het ALTIJD verstandig om het levenstestament door een notaris te laten opstellen, ook als je gehuwd bent of een geregistreerd partner hebt. Een levenstestament is persoonlijk. Daarom hebben beide partners hun eigen levenstestament nodig. Heb je geen partner (meer)? Dan is het zeer NOODZAKELIJK om bij de notaris zo’n financiële volmacht te regelen.
En doe dat dan op tijd, want een notaris onderzoekt ALTIJD of je wilsbekwaam bent, d.w.z. geestelijk nog in staat bent om te overzien wat je vastlegt. Twijfelt hij ook maar enigszins, dan stelt hij de akte niet op.
NB! Denk je dat een bankvolmacht voldoende is, dus samen met iemand te beschikken over een een en/of bankrekening? Gaat het om je partner, dan zal het wel loslopen met de uitgaven die hij/zij van deze bankrekening betaalt. Maar gaat het om een mantelzorger, die je toegang geeft tot uw bankrekening, bijvoorbeeld omdat je zelf geen boodschappen meer kunt doen of persoonlijk geld kunt opnemen bij een flappentap? Bedenk dan dat u deze persoon toegang geeft tot je gehele vermogen. Hoe je de financiele risico’s van deze optie kunt beperken lees u hier.
Met zo’n bankvolmacht denk je het misschien goed geregeld te hebben, maar er blijven een groot aantal financiële beslissingen over, die daar niet onder vallen: een mantelzorger zal geen belastingaangifte voor je kunnen doen, noch je bezittingen verkopen als je bijvoorbeeld in een tehuis terecht komt.
De notaris kan je levenstestament of volmacht aanmelden bij het Centraal Levenstestamentenregister (CLTR). Wij raden je aan dat te doen. Je naasten kunnen dan bij het CLTR navragen of je een levenstestament hebt gemaakt. Een aantal banken vraagt om een bewijs van het CLTR als de volmacht wordt ingeleverd. De bank wil zeker weten dat ze het meest recente levenstestament heeft.
Wat gebeurt er als je geen akte hebt?
Als je geen officieel levenstestament hebt opgemaakt bij de notaris en je wordt wilsonbekwaam dan zal de rechter iemand benoemen die je financiële en medische belangen zal behartigen. Dat kan iemand zijn die je kent, bijvoorbeeld je partner, maar dat hoeft niet. Je komt onder bewind, curatele of mentorschap. Daarbij zal steeds een rechter (mede) beslissen over je (grote) uitgaven en moet de bewindvoerder of curator zijn handelingen achteraf verantwoorden. Kortom: er ontstaat een vreselijke bureaucratische rompslomp.
Lees meer over het levenstestament:
https://www.consumentenbond.nl/erven-schenken/levenstestament
https://www.notaris.nl/levenstestament/levenstestament-en-volmacht
https://anbo-pcob.nl/thema/thema-levenseinde-en-nalatenschap/tipgids-levenstestament/
https://www.dementie.nl/zorg-en-regelzaken/geldzaken-regelen/een-volmacht-of-levenstestament-regelen
Wat legt u vast in een levenstestament
https://www.notaris.nl/files/Brochures/checklist-levenstestament.pdf?6b62d86256
Meer over bewind
https://www.notaris.nl/levenstestament/bewind-curatele-en-mentorschap
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/curatele-bewind-en-mentorschap
